Η αντιπηκτική αγωγή με παραγωγα κουμαρόλης  μειώνει την τάση πήξης του αίματος και με αυτόν τον τρόπο προφυλάσσει από τη δημιουργία θρόμβων.

Ενδείξεις για τη λήψη των φαρμάκων αυτών είναι:

• Προσθετικές βαλβίδες
• Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο ( ισχαιμικής αιτιολογίας από εμβολή θρόμβου)
• Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
• Πνευμονική εμβολή
• Κολπική μαρμαρυγή
• Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο

Ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα της κατηγορίας αυτής είναι η ασενοκουμαρόλη (Sintrom, 4mg) και η βαρφαρίνη (Panwarfin, 5mg). Αυτά δρουν  μπλοκάροντας την δράση της βιταμίνης Κ. Η ποσότητα της βιταμίνης Κ που λαμβάνεται από την διατροφή αλληλοεπιδρά με την αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή. Για αυτό τον λόγο πρέπει καθημερινά να καταναλώνετε σταθερή ποσότητα βιταμίνης Κ, αποφεύγοντας τις απότομες αυξομειώσεις.

INR

Όταν λαμβάνετε αντιπηκτική αγωγή πρέπει να ελέγχομε την πήξη του αίματος με μια αιματολογική εξέταση που οναμάζεται χρόνος προθρομβίνης INR . Είναι σημαντικό να διατηρείτε το χρόνο προθρομβίνης INR σε επίπεδα που έχει καθορίσει ο θεράποντας ιατρός σας. Στους υγιείς ανθρώπους, τιμές του INR <1.1 θεωρούνται φυσιολογικές. Ο στόχος αυτός αλλάζει αν το άτομο λαμβάνει  αντιπηκτικά. Στους ανθρώπους αυτούς, θέλουμε το INR να κυμαίνεται μεταξύ 2-3.  Ενώ   άτομα με προσθετικές βαλβίδες που έχουν και πιο αυξημένο κίνδυνο για θρομβοεμβολή οι ε επιθυμητές τιμές του INR είναι 2.5-3.5.  Τιμές του INR κάτω από τις τιμές αυτές σημαίνει πως το αίμα πήζει περισσότερο απ’ότι θα θέλαμε και αντίστοιχα τιμές του INR πάνω από  αυτό σημαίνει πιο αργή πήξη του αίματος με κίνδυνο αιμορραγίας

Η αγωγή πρέπει να  λαμβάνετε σε σταθερή ώρα κάθε απόγευμα  π.χ. στις 5 – 6  απόγευμα.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΔΟΣΗΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΟΥ

Την πρώτη εβδομάδα θεραπείας, απαιτείται έλεγχος του INR την  3 ημέρα. Στη συνέχεια μία  φορά την εβδομάδα. Τέλος, αν διατηρηθεί σταθερό για 2-3 εβδομάδες συνεχόμενα, τότε ο έλεγχος μπορεί να γίνει κάθε  15-30 ημέρες, έτσι ώστε ο ασθενής να κρατάει τις τιμές σταθερές μέσα στο πλαίσιο που εξαρτάται από την πάθηση για την οποία λαμβάνει την αντιπηκτική αγωγή

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΉς ΑΓΩΓΗΣ  :

• Διατροφικές συνήθειες
• Συγχορηγούμενα φάρμακα
• Συμπληρώματα διατροφής
• Αλλαγή στην κατάσταση της υγείας

Α) Τα αντιπηκτικά είναι ευαίσθητα  στην πρόσληψη βιταμίνης Κ. Δεν πρέπει να αποφεύγετε τρόφιμα  βιταμίνης Κ, αλλά να εξασφαλίσετε σταθερή πρόσληψη της βιταμίνης Κ. Δεν πρέπει να προσαρμόζεται η διατροφή στην δόση του φαρμάκου, αλλά το φάρμακό στην διατροφή.

Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, που αποθηκεύεται στο ήπαρ και στο λιπώδη ιστό. Άτομα που δεν λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Κ ή έχουν έλλειψη σε βιταμίνη Κ έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στη διατήρηση της αντιπηκτικής αγωγής εντός των στόχων. Επιπλέον, σε αυτά τα τρόφιμα περιέχονται πολλά ακόμα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Εξασφαλίστε σταθερή πρόσληψη βιταμίνης Κ από μέρα σε μέρα.

Τα κατεψυγμένα τρόφιμα έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ από τα νωπά διότι η βιταμίνη καταστρέφεται στην κατάψυξη. Τα βρασμένα λαχανικά έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ από τα νωπά λόγω της συμπύκνωσης που υφίστανται χάνοντας μέρος του νερού τους.

Αρκετές  ποσότητες βιταμίνης Κ υπάρχουν σε φυτικά έλαια, ελαιόλαδο, ελιές, αβοκάντο, όμως επειδή καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες (<100γρ) καθημερινά δεν αποτελούν πρόβλημα. Μικρές ποσότητες βιταμίνη Κ περιέχονται επίσης σε συκώτι, κρόκο αυγού τα οποία όταν καταναλώνονται σε μικρή ποσότητα δεν φαίνεται να αποτελούν πρόβλημα. Τα περισσότερα φρούτα είναι ασφαλή με τις μεγαλύτερες πηγές βιταμίνης Κ τα ξερά δαμάσκηνα και τα ακτινίδια.

Το πράσινο τσάι, τα αφεψήματα από πράσινα βότανα (τσάι το βουνού, τσουκνίδα, χαμομήλι, δίκταμο κτλ.) και ο χυμός cranberries μπορεί να επηρεάσουν επίσης την αγωγή για αυτό βεβαιωθείτε ότι τα καταναλώνετε σε σταθερή συχνότητα και ποσότητα και περιορίστε την πρόσληψη σε 1-2 φλ. ημερησίως.

Ο καφές περιέχει καφεΐνη που έχει την ικανότητα να αυξήσει το INR και τις αντιπηκτικές ιδιότητες των φαρμάκων. Οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα που επηρεάζουν το INR θα πρέπει να περιορίσουν τη συχνή κατανάλωση καφέ και τσαγιού (κυρίως να αποφεύγεται το πράσινο τσάι).

Ο αποξηραμένος βασιλικός, θυμάρι και ρίγανη περιέχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Κ σε σχέση με τα αντίστοιχα φρέσκα. Τα αποξηραμένα μυρωδικά δεν επηρεάζουν εφόσον χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες καθημερινά.

Πρέπει να αποφεύγονται τρόφιμα τα οποία περιέχουν φυτικά έλαια (ηλιέλαιο, καλαμποκέλαιο, σογιέλαιο) Αυτά περιέχουν κατά κανόνα μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ.

Το γκρέιπ φρουτ και ο χυμός του ελαττώνει το μεταβολισμό των αντιπηκτικών φαρμάκων και καθυστερεί την αποβολή τους από τον οργανισμό για αυτό και πρέπει να το αποφεύγουμε .

Αποφύγετε το αβοκάντο. Εκτός του ότι έχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ φαίνεται ότι ακόμα και μικρές ποσότητες μπορούν να μεταβάλλουν σημαντικά τον χρόνο προθρομβίνης.

Το πράσινο τσάι περιέχει μικρές ποσότητες βιταμίνης Κ και θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο.

Στα φυλλώδη λαχανικά η περιεκτικότητα της βιταμίνης Κ είναι μεγαλύτερη στα εξωτερικά πιο πράσινα φύλλα σε σχέση με τα εσωτερικά.

Το άσπρο λάχανο περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης Κ σε σχέση με το κόκκινο, το οποίο περιέχει ελάχιστη και μπορεί να καταναλώνεται άφοβα.

Τα λαχανάκια Βρυξελλών θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί μειώνουν σημαντικά τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων.

Το κάπνισμα θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί ο καπνός είναι πλούσιος σε βιταμίνη Κ.

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την επίδρασή της αντιπηκτικής αγωγής και επομένως να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας. Μια πρόσληψη αλκοόλ, μέχρι 1 ποτό για τις γυναίκες και μέχρι 2 ποτά για τους άνδρες ανά ημέρα φαίνεται να είναι ασφαλής για τους περισσότερους ασθενείς και δεν επηρεάζει την επίδραση του φαρμάκου.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα και καταναλώνουν μαύρη σοκολάτα  πρέπει να μετράνε το INR όταν πρόκειται να αλλάξουν τις συνήθειες τους ως προς την κατανάλωση μαύρης σοκολάτας (είτε να ξεκινήσουν είτε να σταματήσουν να την τρώνε).

Β)  Φάρμακα που έχουν συνέργεια αυξάνουν την δράση των αντιπηκτικών και προκαλούν παράταση του χρόνου προθρομβίνης (I.N.R)

Φάρμακα που παρατείνουν (αυξάνουν) το INR

• Αναλγητικά που περιέχουν σαλικυλικά : (ασπιρίνη, salospir κ.α.)
• Αντιφλεγμονώδη (voltaren, brufen, mesulid..)
• Αντιβιοτικά ( κεφαλοσπορίνες 2ης και 3ης γενιάς, η ερυθρομυκίνη )
• Φάρμακα κατά της αρρυθμίας: angoron, κινιδίνη
• Φάρμακα κατά του έλκους: tagamet, losec κ.α
• Θυροξίνη
• Φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερίνη (στατίνες)
• Φάρμακα που μειώνουν το ουρικό οξύ: zyloric, zylapur

Φάρμακα που βραχύνουν (μειώνουν) το INR

• Υπνωτικά και βαρβιτουρικά: gardenal, tegretol
• Αλλά και τα rifadin, haloperidol, questran

Γ) Φάρμακα με ¨φυσικά συστατικά¨ (ΜΣΑΦ) μπορούν να επηρεάσουν την αντιπηκτική αγωγή και πρέπει να αποφεύγονται. Τέτοια συστατικά είναι:  Κάψουλες σκόρδου, Q10,  Dong Quai,  Gingko Biloba, Ginger, Ginseng, Devil’s Claw, Borage oil, Alfalfa, St John’s Wort, Φασκόμηλο, Σπιρουλίνα, Γκρέιπφρουτ, Γλυκοζαμίνη – Χονδροϊτίνη, Παπαΐνη, Τριγωνέλλα

Τα συμπληρώματα ω-3 (ιχθυέλαια, EPA, DHA) και συμπληρώματα προβιοτικών μπορούν να λαμβάνονται σε σταθερή ποσότητα, ελέγχοντας τυχόν επίδραση στην αντιπηκτική αγωγή.

Ορισμένα συμπληρώματα βιταμινών που μπορούν να αλληλεπιδρούν με το αντιπηκτικό φάρμακο είναι:

Βιταμίνη Κ: αποφύγετε αυτά τα συμπληρώματα

Βιταμίνη Ε: μην πάρετε περισσότερες από 400 IU την ημέρα

Βιταμίνη C: μην πάρετε περισσότερο από 500 mg ημερησίως

Ένα  πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα που περιέχει μικρές ποσότητες βιταμινών και λαμβάνετε σταθερά συνήθως δεν προκαλεί πρόβλημα. Παρ ‘όλα αυτά, είναι σημαντικό να λαμβάνετε την ίδια ποσότητα πολυβιταμινών ή συμπληρωμάτων από μέρα σε μέρα. Πριν την έναρξη κάποιου συμπληρώματος ή φαρμάκου καλό θα ήταν να ενημερώνετε τον θεράποντα ιατρό σας και τον διαιτολόγο σας.

Δ) Αλλαγές στην κατάσταση της υγείας του ασθενούς  όπως ιώσεις, λοιμώξεις, γαστρεντερίτιδες, δυσλειτουργία θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσουν το INR. Για αυτό τον λόγο πρέπει να ελέγχομαι το χρόνο προθρομβίνης πιο συχνά. Θα πρέπει να επικοινωνήσουμε με το ιατρό μας εάν δεν μπορούμε να λάβουμε την αγωγή μας π.χ. όταν έχουμε εμέτους για να αντικαταστήσει την αγωγή  με υποδόρια αντιπηκτική ένεση. Να ενημερώνετε τον ιατρό σας σε περίπτωση  παράληψη ή διπλασιασμό δόσης.

Καλέστε αμέσως τον ιατρό σας αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα αιμορραγίας:

• ασυνήθιστους μώλωπες (μώλωπες που αναπτύσσονται χωρίς αιτία ή μεγαλώνουν σε μέγεθος)
• αιμορραγία της μύτης, ούλων
• η αιμορραγία που απαιτεί πολύ χρόνο για να σταματήσει
• η εμμηνόρροια ή η αιμορραγία του κόλπου που είναι βαρύτερη από το κανονικό
• ροζ ή καστανά ούρα, κόκκινα ή μαύρα κόπρανα, βήχας με αίμα, εμετός με αίμα

Είναι πολύ σημαντικό, όταν ο ασθενής εξετάζεται από γιατρό που δεν γνωρίζει, όποια κι αν είναι η ειδικότητά του, να τον ενημερώνει για τη λήψη αντιπηκτικής αγωγής. Είναι επίσης σημαντικό, αν οποιοσδήποτε γιατρός προσθέσει κάποιο φάρμακο στην αγωγή, πριν τη λήψη να ενημερώνεται ο γιατρός που έχει χορηγήσει την αντιπηκτική αγωγή.

Επειδή οι ενδομυϊκές ενέσεις αυξάνουν την πιθανότητα αιματώματος στους μύες πρέπει να αποφεύγονται

Τέλος οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν την δράση των αντιπηκτικών  φαρμάκων όπως με την ζέστη και την αφυδάτωση που παρατηρείται κατά τους καλοκαιρινούς  μήνες προκαλείται μεταβολή της αποτελεσματικότητας τους με αποτέλεσμα παράταση της αντιπηκτικής δράσης (ανεβαίνει το INR)

Μην πάρετε αντιπηκτικά αν είσαστε :

• Αλλεργικοί σε κάποιο συστατικό του φαρμάκου,
• έγκυος,
• μετά την επέμβαση πνεύμονα, προστάτη, μήτρας
• αιμορραγικές τάσεις ή διαταραχές του αίματος
• ενεργό έλκος ή αιμορραγία του στομάχου
• ορισμένους τύπους σοβαρών νεφρικών και ηπατικών προβλημάτων
• σοβαρή υψηλή αρτηριακή πίεση
• πολυαρθρίτιδα,
• άνοια,
• αλκοολισμός
• ψύχωση,
• ανεπάρκεια βιταμίνης C
• άλλες καταστάσεις όπου το άτομο μπορεί να μην είναι σε θέση να συνεργαστεί με τη λήψη του φαρμάκου και με τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα