ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΙΟΥ  ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ

 

 

 

 

 

 

Ο κορωνοϊός ( SARS-CoV-2) που προκαλεί την  ασθένεια COVID-19 μπορεί να επηρεάσει την καρδιά με τους εξής 5 τρόπους :

 

• Οξεία βλάβη μυοκαρδίου
• Μυοκαρδίτιδα
• Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Καρδιακές αρρυθμίες

Α) Άμεση μυοκαρδιακή βλάβη και  οξεία μυοκαρδίτιδα

Η άμεση βλάβη του μυοκαρδίου, όπως αποδεικνύεται από αυξημένα επίπεδα καρδιακών βιοδεικτών ( Τροπονίνη Τ και Ι, CPK-MB) ή ανωμαλιών ηλεκτροκαρδιογραφήματος, παρατηρήθηκε στο περίπου 20% των ασθενών με COVID-19. Η παρουσία βλάβης του μυοκαρδίου συσχετίστηκε με σημαντικά χειρότερη πρόγνωση . Η καρδιακή βλάβη βρέθηκε να αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για θνησιμότητα στο νοσοκομείο .

Μια  μελέτη επιβεβαίωσε αυτό το εύρημα και ανέφερε ότι το ποσοστό θανάτου σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα καρδιακής Τροπονίνης Τ ήταν 38%, ενώ σε ασθενείς με υποκείμενες καρδιαγγειακές παθήσεις και αυξημένα επίπεδα καρδιακής Τροπονίνης  ήταν σχεδόν διπλάσιο (69,4%).

Άλλοι προγνωστικοί παράγοντες της βλάβης του μυοκαρδίου είναι η προχωρημένη ηλικία, η συνύπαρξη άλλων νόσων και  τα υψηλά επίπεδα C – αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) και λιποπρωτεΐνης Α (LpA)

 

Προς το παρόν, δεν καταλαβαίνουμε πλήρως τους μηχανισμούς με τους  οποίους προκαλείται η βλάβη του μυοκαρδίου που σχετίζεται με την COVID-19. Οι ιστολογικές μελέτες δεν ξεκαθαρίζουν αν η βλάβη στο μυοκάρδιο οφείλεται στην άμεση και απευθείας προσβολή του από τον ιό ή σε γενικευμένη σημαντικού βαθμού συστηματική φλεγμονή.

 

Β) Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο   (ACS)

Όπως και οι άλλες ιογενείς μολυσματικές ασθένειες (πχ.  η γρίπη),  η νόσος COVID-19 μπορεί να προκαλέσει οξύ στεφανιαίο σύνδρομο .

Σε πολλές  μελέτες ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ασθενών με COVID19 παρουσίασαν πόνο στο στήθος κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο που συνοδευόταν από ανάσπαση του τμήματος  ST στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, και αύξηση της τροπονίνης, το οποίο είναι ενδεικτικό  οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Οι περισσότεροι από αυτούς χρειάστηκαν αντιμετώπιση με διαδερμική στεφανιαία αγγειοπλαστική.

Αυτές οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι η νόσος COVID-19 μπορεί να προκαλέσει οξύ στεφανιαίο επεισόδιο ακόμη και αν δεν υπάρχει ουσιαστική συστηματική φλεγμονή. Ωστόσο, η συχνότητα εμφάνισης ACS σε ασθενείς με COVID-19 είναι ακόμη άγνωστη.

Οι μηχανισμοί με τους οποίους ο SARS-CoV-2 μπορεί να προκαλέσει ACS περιλαμβάνουν την ρήξη πλάκας στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών, στεφανιαίο σπασμό, σχηματισμό μικροθρόμβων, συστηματική φλεγμονή και καταιγίδα κυτοκινών.

 

Γ) Καρδιακή ανεπάρκεια

Σε μια μελέτη που έγινε στην Κίνα, στην οποία συμμετείχαν 800 ασθενείς με COVID-19 η καρδιακή ανεπάρκεια ήταν μια από τις πιο συχνά παρατηρούμενες επιπλοκές, με αναφερόμενη επίπτωση 25% σε όλους τους ασθενείς και 50% σε ασθενείς που πέθαναν. Υπερηχοκαρδιογραφικά ευρήματα καρδιακής ανεπάρκειας και αυξημένα επίπεδα NΤ-proBNP διαπιστώθηκαν σε όλους τους  ασθενείς  αυτούς .

Η αιτιολογία της οξείας  καρδιακής ανεπάρκειας στην COVID-19 δεν έχει μελετηθεί. Δεδομένου ότι οι ασθενείς με COVID-19 είναι πιθανό να είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία και να έχουν προϋπάρχουσες παθήσεις όπως στεφανιαία νόσο, αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη, η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να οφείλεται σε επιδείνωση αυτών των προϋπαρχουσών καταστάσεων.

Οι ηλικιωμένοι ασθενείς με επηρεασμένη διαστολική λειτουργία μπορεί να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης κατά τη διάρκεια της COVID-19, η οποία μπορεί να προκληθεί από υψηλό πυρετό, ταχυκαρδία, αφυδάτωση και νεφρική δυσλειτουργία .

Οξεία βλάβη του μυοκαρδίου και ACS που προκαλείται από την COVID-19 μπορεί επίσης να επιδεινώσει την προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο ή να προκαλέσει συσταλτική δυσλειτουργία.

 

Δ) Αρρυθμίες και αιφνίδια καρδιακή ανακοπή

Ένα μικρό ποσοστό των ασθενών που επισκέφθηκαν τον καρδιολόγο στο ιατρείο του λόγω αισθήματος παλμών βρέθηκε ότι έπασχαν από την νόσο COVID-19. Το αίσθημα καρδιακών παλμών έχει αναφερθεί ότι είναι ένα από τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζονται στην COVID-19. Η παρουσία καρδιακής αρρυθμίας αναφέρθηκε στο 20% των ασθενών.

Οι αρρυθμίες της COVID-19 περιλαμβάνουν την κολπική μαρμαρυγή, κοιλιακή ταχυκαρδία,  πρώιμη επαναπόλωση, εκτακτοσυστολική κοιλιακή και υπερκοιλιακή αρρυθμία καθώς και την αιφνίδια καρδιακή ανακοπή (κοιλιακή μαρμαρυγή).

Η ακριβής συμβολή του SARS-CoV-2 στις καρδιακές αρρυθμίες παραμένει αβέβαιη δεδομένου ότι οι αρρυθμίες, όπως κολπική και κοιλιακή ταχυκαρδία και μαρμαρυγή, μπορούν να προκληθούν από βλάβη του μυοκαρδίου ή άλλες συστηματικές αιτίες όπως πυρετός, σήψη, υποξία και ανωμαλίες ηλεκτρολυτών .

Επιπλέον, οι ασθενείς με προχωρημένη COVID-19 αντιμετωπίζονται συχνά με αντιιικά και αντιβιοτικά φάρμακα που είναι γνωστό ότι προκαλούν αρρυθμίες σε ορισμένους ασθενείς

 

Ε) Ανωμαλίες πήξης και θρόμβωση

Η COVID-19 σχετίζεται με ανωμαλίες πήξης, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε θρομβοεμβολικά επεισόδια .

Οι ασθενείς με COVID-19 συχνά έχουν αυξημένα επίπεδα D-dimer,  αιμοπεταλίων και ελαφρώς παρατεταμένο χρόνο προθρομβίνης  INR .

Αυξημένα επίπεδα D-dimer εάν ανιχνευθούν κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο σχετίζονται με  18 φορές αυξημένο κίνδυνο θανάτου .

Επιπλέον, τα επίπεδα του ινωδογόνου και του παράγοντα VIII ήταν αυξημένα σε αυτούς τους ασθενείς, υποδεικνύοντας μια υπερπηκτική κατάσταση. Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών με COVID-19 έχουν ανωμαλίες πήξης.

Οι μηχανισμοί στους οποίους βασίζονται αυτές οι ανωμαλίες πήξης, ιδιαίτερα η υπερπηκτικότητα είναι ασαφείς. Μία υπόθεση είναι ότι η σοβαρή φλεγμονώδης απόκριση και η ενδοθηλιακή βλάβη που προκαλείται από την COVID-19 σε συνδυασμό με τις υποκείμενες συννοσηρότητες μπορεί να προδιαθέσουν τους ασθενείς σε υπερπηκτική κατάσταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένα αντιιικά φάρμακα που δίδονται σε αυτούς τους ασθενείς μπορεί να προωθήσουν θρόμβωση ή αιμορραγικά συμβάντα μέσω αλληλεπιδράσεων με αντιαιμοπετάλια και αντιπηκτικά φαρμακα.

Μια αναδρομική μελέτη στη Νέα Υόρκη έδειξε ο μέσος χρόνος επιβίωσης των ασθενών που έλαβαν αντιπηκτική αγωγή με ηπαρίνη ήταν μεγαλύτερος από ό, τι σε εκείνους που δεν έλαβαν θεραπεία.

 

Στ) Νόσος Kawasaki

Τα παιδιά πιστεύεται ότι είναι λιγότερο ευαίσθητα από τους ενήλικες στην COVID-19 και η πλειονότητα των παιδιών με COVID-19 είναι ασυμπτωματικά ή παρουσιάζουν μόνο ήπια συμπτώματα .

Ωστόσο, η COVID-19 έχει αναφερθεί ότι προκαλεί σοβαρά φλεγμονώδη συμπτώματα σε ένα μικρό ποσοστό παιδιατρικών ασθενών .

Στα 8 παιδιά ηλικίας 4–14 ετών στην Αγγλία  που εμφάνισαν  χαρακτηριστικά της νόσου Kawasaki, 5 ήταν θετικά για SARS-CoV-2.

Οι κλινικές εκδηλώσεις νόσου Kawasaki περιλαμβάνουν

• ασυνήθιστα υψηλός πυρετός χωρίς εμφανή αιτία,
• κόκκινα μάτια, κόκκινος λαιμός,
• διάχυτο κηλιδοβλατιδώδες, πολύμορφο εξάνθημα
• ήπιο οίδημα και ερυθρότητα στα χέρια και στα πόδια,
• διόγκωση λεμφαδένων του τραχήλου (συχνά ετερόπλευρη).

Το χαρακτηριστικό υπερηχοκαρδιογραφικό εύρημα στην νόσο Kawasaki είναι τα    ανευρύσματα στις στεφανιαίες αρτηρίες  των ασθενών.

 

 

Πρόκειται για ένα πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο, που υποδηλώνει καθυστερημένη ανοσιακή απάντηση  και που ακολουθείται από μια κατάσταση υπερφλεγμονής.

 

 

 

 

ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ  ΚΑΙ COVID 19

Παθήσεις που τυχαίνει να συνυπάρχουν σε ένα άτομο όπως σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, νεφρική ανεπάρκεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και στεφανιαία νόσος αυξάνουν την ευαισθησία στον κορωνοϊό, την εύκολη νόσηση, την σοβαρότητα της νόσου Covid 19 και τη θνητότητα.

 

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΛΟΙΜΩΞΗ COVID 19

POST COVID SYNDROM (PCS)

Oι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μετά από μια λοίμωξη Covid 19, είναι γνωστές ως μετά-COVID σύνδρομο (PCS) .

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Ο.Υ περίπου 1 στους 10 πάσχοντες από COVID-19 παραμένουν αδιάθετοι παρουσιάζοντας επίμονα συμπτώματα διαφόρων μορφών ακόμη και 12 εβδομάδες μετά την ανάρρωσή τους.

Το σύνδρομο αυτό είναι μια σειρά συμπτωμάτων που μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες μετά την πρώτη μόλυνση από τον ιό ή μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες μετά τη μόλυνση.

Μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε είχε την νόσο, ακόμα κι αν η ασθένεια ήταν ήπια ή δεν είχε συμπτώματα.

Τα άτομα αυτά αναφέρουν συνδυασμό των ακόλουθων συμπτωμάτων:

• Εύκολη κούραση και αίσθημα συνεχούς κόπωσης
• Πονοκέφαλος
• Απώλεια όσφρησης ή/και γεύσης
• Ζάλη
• Ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών της καρδιάς
• Πόνος στο στήθος
• Δυσκολία στην αναπνοή ή δύσπνοια
• Βήχας
• Πόνος στις αρθρώσεις και στους μυς
• Δυσκολία σκέψης και συγκέντρωσης (μερικές φορές αναφέρεται σαν «ομιχλώδης σκέψη »)
• Κατάθλιψη ή άγχος
• Πυρετός
• Συμπτώματα που επιδεινώνονται μετά από σωματικές ή διανοητικές δραστηριότητες.